Założę się, że zapewne nigdy nie słyszeliście pojęcia kuchnia kanadyjska. I pewnie nie wiecie co, jak i z czym i w ogóle o co chodzi. I tutaj się z wami zgodzę, ponieważ nie dość, że kuchnia kanadyjska zbyt popularna na świecie nie jest to na dodatek prawie jej nie ma. Jest kilka dań które są charakterystyczne dla Kanady bądź dla poszczególnych prowincji, ale ogólnie kuchnia kanadyjska nie ma takiej historii* czy korzeni jak kuchnie europejskie czy azjatyckie (z wiadomych powodów). Kanadyjska kuchnia to głównie mix kuchni świata, przepisów które przywieźli imigranci i lekko przekształcili je na wersje które smakować będą większości. Czyli kanadyjską kuchnię można nazwać moim zdaniem “fusion cuisine” – czyli kuchnią która ma w sobie elementy z różnych tradycji i nie da się jej skategoryzować. Jak kiedyś powiedział Joe Clark, “Canada has a cuisine of cuisines. Not a stew pot, but a smorgasbord.”, czyli w skrócie mówiąc – Kanadyjska kuchnia składa się z innych kuchni, nie tworzy gulaszu, a szwedzki stół. 🙂
*Oczywiście, że w Kanadyjskiej kuchni znajdziecie trochę historii, nie chcę tego pomijać i pisać złych informacji. Więc zaczynamy od początku.
Początki powstawania kuchni Kanadyjskiej
Kuchnia kanadyjska różni się znacznie w zależności od regionu – na północy jest zimniej, jest mniejszy dostęp do niektórych produktów oraz mieszka tam dużo więcej rdzennych mieszkańców niż w większych miastach, gdzie “tradycyjna” kuchnia kanadyjska ginie pod ciężarem różnorodności przywiezionej przez imigrantów. Gdyby cofnąć się wstecz kuchnia kanadyjska uformowała się poprzez wpływy rdzennych mieszkańców, jak i ludzi którzy zakolonizowali Kanadę, czyli głównie Brytyjczyków i Francuzów. Kolejne fale imigrantów w XIX i XX wieku, którzy przybyli z Wschodniej, Południowej i Centralnej Europy, Wschodniej i Południowej Azji oraz z Karaibów znacznie rozszerzyły regionalne kuchnie Kanady.
Wkłady kulturalne na kuchnię Kanadyjską
Tradycyjna kuchnia tubylców opierała się głównie na dziczyźnie i produktach rolnych. Każdy region Kanady wykorzystywał swoje lokalne zasoby jak i swoje własne techniki przygotowywania żywności. Syrop klonowy na początku był zbierany głównie przez rdzennych mieszkańców Wschodniej Kanady i na północnym wschodzie USA. Na dzień dzisiejszy Kanada jest największym producentem syropu klonowego na świecie.
Zachodnie wybrzeże Kanady jak i północno-zachodnia część Kanady przy Pacyfiku w dużej mierze polegała na pacyficznym łososiu i innych morskich ssakach jako głównym źródle pożywienia. Poza tym popularne były lody z Soapberry (której nazwy w wersji polskiej znaleźć nie mogę), krzaczka znanego jako xoosum, nazywane “Indian ice cream”. Smak soapberry przypomina żurawinę, a nazwa wzięła się od faktu, że owoc pieni się podczas rozgniatania.
Arktyczna część Kanady żywiła się głównie mięsem ssaków lądowych i morskich, ryb oraz produktami roślinnymi. Mięso było spożywane na świeżo bądź było fermentowane. Przekąski takie jak Muktuk, czyli skóra wieloryba pocięta w plastry, najczęściej były spożywane od razu, czasami maczane w sosie sojowym.
Pokarmy takie jak Bannock (czyli szwedzki chlebek) które popularne są wśród Inuitów odzwierciedlają wymianę kultur, która miała miejsce poprzez handel ze szwedzkimi handlarzami futer, którzy przywieźli ze sobą nowe składniki.
Wpływy imigrantów z Europy i Azji
Osadnicy i kupcy z Brytyjskich Wysp mieli duży wpływ na kulinaria wczesnej nadmorskiej angielskiej Kanady jak i na południową część Ontario. Francuscy osadnicy zaś odpowiadają za to jak wyglądała wczesna kuchnia południowego Quebec, Północnej części Kanady oraz Nowego Brunszwiku. Kuchnia południowo-zachodniego regionu Ontario to silne wpływy holenderskie i skandynawskie.
Kanadyjskie prerie doświadczyły dużą falę emigrantów z Europy Północnej i Wschodniej przed I wojną światową. Byli to głównie emigranci ukraińscy, polscy, oraz niemieccy. Waterloo w Ontario, tak samo jak południowa część prowincji Manitoba doświadczyły w swojej kuchni dużo wpływów kuchni germańskiej jak i menonitów. Dania kuchni w Nowej Fundlandii i prowincji morskich to głównie wpływy kuchni brytyjskiej i irlandzkiej, z preferencjami do peklowanych ryb, wołowiny i wieprzowiny. Ontario, Manitoba oraz Kolumbia Brytyjska to głównie tradycyjna brytyjska kuchnia.
Żydzi którzy przybyli do Kanady pod koniec XVIII wieku również mieli duży wpływ na obecny wygląd kuchni kanadyjskiej. Dzięki nim, głównie w prowincji Quebec, znane są Montrealskie bajgle oraz rodzaj wędzonego mięsa wywodzący się również z Montrealu (Montreal-style smoked meat). Poza tym żydowska społeczność w Manitobie przyrządzała sernik w stylu Winnipeg (przepis był inspirowany nowojorskim sernikiem). Winnipeg zrodził również dania takie jak tort “Schmoo” (karmel, bita śmietana i orzechy), chleb żytni i kremowy twaróg.
Większość dań które w Kanadzie uważane są za dania kuchni chińskiej (“Chinese Canadian cuisine”) to w rzeczywistości Kanadyjskie bądź Amerykańskie wymysły inspirowane kuchnią chińską, ale zmodyfikowane na tyle, aby smakować większości. Popularną rzeczą w Kanadzie jest chiński bufet który wywodzi się z miasta Gastown w Vancouver. Znaną potrawą jest tzw. Shepherd’s Pie (po francusku “Paté Chinois” dosł. chiński pasztet), czyli danie z mielonej wołowiny, kukurydzy i tłuczonych ziemniaków. Jest ono robione w formie zapiekanki i jedzone z dużą ilością ketchupu. W Toronto zaś popularna jest pizza margarita na średniej grubości cieście, polana sosem z czosnku, bazylii i oleju – mieszanka włoskiej pizzy z wietnamską tradycją używania oleju jako sosu/dipu do potraw.
Dania kuchnii kanadyjskiej
Głównymi pretendentami do tego tytułu najczęściej jest poutine (frytki z serem i sosem pieczeniowym), butter tarts (małe ciasteczka nadziewane masą z masła, cukru i jajek), oraz niesławny Kraft Dinner, czyli Mac’n’Cheese z pudełka. Nieoficjalny sondaż wykonany na facebooku w którym decydowali ludzie komentujący wyłonił trochę innych zwycięzców – poutine, Montreal-style bagels, Salmon jerky (“kabanos” z łososia), pierogi (!), czipsy keczupowe (których nie ma np. w Stanach), Donair (rodzaj kebabu z Halifax), oraz California roll (rodzaj sushi). Inna sonda jako zwycięzców wyłoniła syrop klonowy, poutine, ciasto Nanaimo (ciasto bez pieczenia – spód, krem i czekolada, wywodzące się z miasta Nanaimo w Brytyjskiej Kolumbii), wędzony łosoś oraz butter tarts. Inne źródła zaliczają Lobster Rolls jako danie nadmorskiej Kanady.
Także widzicie, że nowoczesna kuchnia w Kanadzie wywodzi się z potraw różnorodnych kuchni, z potraw które są łatwe do zmodyfikowania aby smakowały większości (w Kanadzie popularne są pierogi z ziemniakami i serem cheddar).
*Pojawi się jeszcze druga część na temat Kanadyjskiego jedzenia, myślę, że z trochę dokładniej opisanymi daniami. Nie chcę, aby ten wpis był za długi, bo wiem, że dłuższe wpisy czyta mniej ludzi… 🙂