Cześć!
Dziś mam dla was wpis na temat tego jak przebiega procedura starania się o prawo jazdy w Kanadzie, a raczej w prowincji Ontario. Ostrzegam, że jest bardzo dużo czytania (Microsoft Word mówi, że 2553 znaków!), ale myślę, że jak ktoś potrzebuje informacji na ten temat to mu to wcale nie przeszkodzi – wręcz przeciwnie – bardzo pomoże. Starałam się wszystko dokładnie wytłumaczyć i opisać ze szczegółami. Niżej macie opisane jak wyglądają poszczególne etapy i na co pozwalają wam dane kategorie prawo jazdy. Ja jestem świeżakiem jeżeli chodzi o egzaminy, bo swoje G zdawałam w zeszły wtorek (7 czerwca) więc ostatni egzamin macie opisany “na żywo”. Jeżeli ktoś się wacha lub boi – na dole napisałam to samo – nie ma się czego bać! Egzamin na prawo jazdy jest banalny, a i samo jeżdżenie po drogach w Ontario jest bardzo proste. Mnie nie jest nawet straszne centrum Toronto czy stanie w wielkich korkach. Drogi (oprócz centrum) są szerokie i myślę, że kultura jazdy jest na “OK” poziomie – tzn. mało jest złośliwych kierowców, ale z drugiej strony Kanadyjczycy jakoś nie zdają sobie sprawy z tego, że lewy pas służy do wymijania i traktują go jak regularny pas na jezdni. Tak czy siak, jeżeli macie jeszcze jakieś pytania piszcie na e-mail który jest podany w dziale Kontakt.

Trzy etapy – jak przygotować się do egzaminów?

Cały proces egzaminów na prawo jazdy w Kanadzie można zacząć w wieku 16 lat. Egzamin składa się z trzech części – teoretycznej, praktycznej na drodze, oraz praktycznej na autostradzie. Egzamin pisemny na prawo jazdy można zdawać w języku polskim (jak i w kilku innych językach). Wystarczy, że przy okienku poprosicie o wersję polską. Jeżeli macie już polskie prawo jazdy możecie ominąć jeden etap (G2) i nie musicie czekać pomiędzy testami. Polskie prawo jazdy jest ważne w Kanadzie do 3 miesięcy od daty waszego przylotu. Co ciekawe, brytyjskie prawo jazdy jest wymieniane na kanadyjskie bez żadnych problemów i testów – słyszałam historie o kombinowaniu i przesyłaniu aplikacji do znajomych w UK, po czym odsyłaniu gotowego brytyjskiego prawka i wymienianiu go na kanadyjskie, ale powiem wam, że nie ma sensu, ponieważ egzamin jest strasznie PROSTY! Cały proces zdawania egzaminów zajmuje około 2 lata (ale od pierwszego testu mamy aż 5 lat aby uzyskać pełne prawo jazdy).

Ile kosztuje egzamin?

Pierwsza część egzaminu jest najbardziej kosztowna, ponieważ wliczone są w nią pewne dodatkowe rzeczy. Także przychodząc do centrum egzaminacyjnego musicie mieć przy sobie około $150 (albo zapłacić kartą). W tą cenę wliczony jest test pisemny, pierwsze przystąpienie do testu praktycznego (G2) oraz cena za plastik, który będzie waszym prawo jazdy (plastik jest ważny 5 lat). Jeżeli jakimś cudem oblejecie egzamin pisemny możecie do niego przystąpić ponownie tego samego dnia. Dowiadujecie się, że nie zdaliście (a wyniki są od razu), płacicie ekstra $15.50 i znów przystępujecie do egzaminu. Kolejnym kosztem może być sytuacja gdy niestety nie zdacie za pierwszym razem swojego egzaminu praktycznego (G2). Cena ponownego przystąpienia do egzaminu to $51.75. Ostatnią opłatą jest opłata za pełne prawo jazdy (kategoria G). Koszt tego egzaminu to $87.75. Nie był on nigdzie wcześniej w nic wliczony, więc za pierwsze przystąpienie musicie tyle zapłacić. No i za każde kolejne tak samo. Na tej stronie macie wszystkie aktualne ceny egzaminów.

Badanie wzroku

Zanim pani pozwoli nam zdać pisemny egzamin na prawo jazdy czeka nas badanie wzroku. Nic strasznego, po prostu patrzymy na plansze z numerkami i literami przez wielką stojącą na stole lornetkę i odpowiadamy na pytania. Sprawdzamy jest tam nasz refleks – pani włącza małe światełko, raz po prawej, raz po lewej, a czasami lewa, lewa, prawa, lewa, prawa, prawa itd., a naszym zadaniem jest szybkie odpowiadanie po której stronie znajduje się światło. Oczywiście to badanie sprawdza nie tylko refleks, ale też to jak dobrze widzimy co otacza nas z boku. Badanie wzroku odbywa się w okularach/soczewkach lub bez niczego, wszystko w zależności od tego czy macie wadę wzroku czy nie. Jeżeli wadę posiadacie – zostaje wam to wpisane na prawo jazdy i gdy zatrzyma was policja, a wy nie będziecie mieć okularów/soczewek, a oni zobaczą „Condition: X” na prawo jazdy… no cóż, czeka was mandacik.

Część teoretyczna – G1

Część pisemną możemy zdawać zaraz po naszych 16 urodzinach. Zanim wybierzecie się do centrum egzaminacyjnego, pamiętajcie, że musicie mieć przy sobie jakieś ID – może to być paszport, PR card, albo Ontario Photo Card (cokolwiek co ma na sobie wasze imię i nazwisko, datę urodzenia i podpis, tutaj znajduje się kompletna lista akceptowanych dokumentów albo tutaj macie wyszczególnione wszystko w zależności od waszej sytuacji pobytowej „Accepted identity documents”). Otrzymujemy wtedy arkusz (choć obecnie chyba większość lokalizacji oferuje wersję elektroniczną) z 40 pytaniami wielokrotnego wyboru – 20 na temat znaków i 20 na temat zasad ruchu drogowego (przykładowe pytania znajdziecie tutaj). Jak wspominałam wyżej – egzamin jest banalnie prosty, zajmuje około 30 minut (ale możecie pisać ile chcecie, nie ma limitu czasowego). Dodatkowo w każdej części możemy zrobić aż 4 błędy! Co daje w sumie 8 błędów. Z tego co pamiętam miałam chyba po jednym błędzie w znakach i jednym w zasadach ruchu drogowego.
Na co pozwala nam prawo jazdy kategorii G1? Możemy już prowadzić samochód (po zdaniu samej teorii!), ale pod warunkiem, że na miejscu pasażera siedzi osoba, która swoje prawo jazdy pełnej kategorii G posiada już co najmniej 4 lata. Musimy się również upewnić, że każdy z naszych pasażerów ma zapięte pasy. Poza tym osoba posiadająca prawo jazdy G1 powinna unikać jazdy w nocy oraz jazdy po autostradach. Tolerancja alkoholu we krwi oczywiście zerowa.

Część praktyczna – G2 (G1 exit)

Do pierwszej części praktycznej egzaminu możecie przystąpić po 12 miesiącach od otrzymania G1. Istnieje opcja wzięcia zatwierdzonych przez rząd Ontario klas nauczania, które pozwalają wam zdawać egzamin po 8 miesiącach. Więcej na ich temat znajdziecie tutaj. Słyszałam że firmy ubezpieczeniowe czasami obniżają ceny za ubezpieczenie jeżeli macie zaliczony ten test, ale niestety nie wiem na 100%, ponieważ ja nie korzystałam z tego systemu. Na egzamin możecie zapisać się telefonicznie, online, bądź w DriveTest Centre.
Jak wygląda egzamin? W miejscu którym go zdajecie musicie być 30 minut przed rozpoczęciem testu. Upewnijcie się, że macie ze sobą potwierdzenie wpłaty, prawo jazdy G1 (plastik) i wszystkie dokumenty potrzebne do samochodu (ubezpieczenie, ownership), no i działający samochód. Nie wiem czy wszędzie tak jest, ale w moim centrum egzaminacyjnym trzeba zaparkować w jednym z wyznaczonych miejsc oznaczonych liczbami. Zapamiętujecie swoją liczbę, idziecie do okienka, mówicie o której jest wasz test, zapamiętaną liczbę i jaki macie samochód (marka, model, tablicę rejestracyjną), aby instruktor znalazł was na parkingu. Pani zabiera wasze prawo jazdy i posyła was z powrotem do samochodu gdzie czekacie na egzaminatora. O wyznaczonej godzinie pojawia się egzaminator z waszym prawkiem i sprawdza samochód (wy siedzicie w samochodzie, a egzaminator na zewnątrz sprawdza czy działają wam kierunkowskazy z przodu i tyłu, czy działa hamulec (światło) oraz klakson), po czym wsiada i ruszacie w drogę. Radzę stanąć na miejscu parkingowym tak, abyście mogli wyjechać przodem – mniej stresu na początek. Na egzaminie będzie sprawdzane to jak zachowujecie się na drodze i w samochodzie (lusterka itp.) Przeważnie są to zakręty w lewo, w prawo, zakręty „Stop All Way” jak i zakręty gdzie jest jeden lub dwa „Stop” przy głównej drodze, czyli pierwszeństwo. Oprócz tego egzaminator prawdopodobnie będzie wam kazał zatrzymać samochód awaryjnie, zawrócić „na trzy” oraz zaparkować równolegle do krawężnika (to akurat robimy na parkingu przy centrum egzaminacyjnym jeszcze zanim wyjedziemy na drogę). No i oczywiście jazda na prostej drodze, prędkość, zmiana pasów jezdni (słyszłam, że egzaminatorzy patrzą nawet na to czy trzymacie dobrze kierownice, a dobrze to znaczy na “za dziesięć druga” jak wskazówki zegara). Egzamin trwa około 20-30 minut.
Na co pozwala nam prawo jazdy kategorii G2? Po ukończeniu 20 roku życia możecie już jeździć sami, możecie jeździć po zmroku i po autostradach. Poziom alkoholu we krwi nadal zerowy. A jeżeli jeszcze nie skończyliście 20 lat macie trochę więcej ograniczeń. Pomiędzy północą a godziną 5:00 rano przez pierwsze sześć miesięcy posiadania G2 możecie mieć tylko jednego pasażera który również nie ukończył 20 lat. Po tych sześciu miesiącach, jeżeli jeździcie z pasażerami poniżej 20 roku życia może ich być trzech. To ograniczenie nie dotyczy was jeżeli jako pasażer z przodu siedzi kierowca który ma prawo jazdy G od co najmniej 4 lat.

Część praktyczna – G (G2 exit)

Do ostatniej części praktycznej na prawo jazdy w Ontario możecie przystąpić po 12 miesiącach od otrzymania G2. Egzamin trwa około 30-40 minut i jesteście testowani z tego czy poprawnie używacie pasów na drodze, z waszych umiejętności obserwacji i oceny sytuacji, używania lusterek i sprawdzania martwego punktu, z tego czy utrzymujecie dobrą odległość od samochodu przed wami, czy potraficie awaryjnie zatrzymać się na drodze bądź po prostu stanąć przy krawężniku (nie zaparkować), czy potraficie parkować równolegle do krawężnika (równolegle parkujemy pomiędzy dwoma pomarańczowymi słupkami, a nie pomiędzy samochodami) no i przede wszystkim z jazdy po autostradzie: prędkość, włączenie się do ruchu, zmiana pasa, utrzymanie prędkości i dystansu oraz zjazdu z autostrady.
Jak wygląda egzamin? Ja swój zdawałam kilka dni temu (7 czerwca) i w skrócie wyglądał on tak: przyszedł instruktor, sprawdził czy działają mi wszystkie światła, wsiadł do samochodu, wytłumaczył procedury i zapytał ile godzin w ciągu ostatnich 90 dni spędziłam na autostradzie 90km/h oraz na autostradzie 100km/h. Musicie podpisać oświadczenie, że macie doświadczenie w jeździe po autostradzie. Zapinamy oczywiście pasy i jeszcze na placu egzaminator każe wam zaparkować równolegle do krawężnika pomiędzy dwoma słupkami. Po tym ruszacie na drogę. Pierwsza rzecz z której testował mnie egzaminator to zmiana pasów jezdni, ja zawsze się śmieję z ich formułki „When safe to do so, change to the left lane”. Później od razu wjechaliśmy na autostradę i zjechaliśmy na drugim zjeździe po to aby ponownie wrócić na highway ale w przeciwnym kierunku (na egzaminie na G musicie dwa razy wjechać na autostradę). Po całkowitym opuszczeniu autostrady egzaminator wprowadził mnie w uliczki gdzie jest szkoła i trzeba jeździć 40km/h – zawsze tak robią, ponieważ dużo ludzi ma trudności z utrzymaniem tak niskiej prędkości. Manewry które musiałam wykonać to zawracanie na trzy oraz zatrzymanie samochodu przy krawężniku. Kilka zatrzymań na Stop All Way oraz zakrętów w prawo i lewo i powrót na miejsce centrum egzaminacyjnego. No i egzamin zdany!
Na co pozwala nam prawo jazdy kategorii G? Jest to ostatni stopień który możecie otrzymać więc można wam praktycznie wszystko. Możecie prowadzić samochód, van, bądź małą ciężarówkę. Jeżeli macie w samochodzie pasażerów poniżej 16 roku życia musicie upewnić się że wszyscy mają zapięte pasy. Problem niezapiętych pasów (dla osób powyżej 16 roku życia) to tylko i wyłącznie problem tych którzy pasa nie zapieli – jeżeli zatrzyma was policja i pasażer ma niezapięty pas to on dostaje mandat. Dodam jeszcze, że pasy muszą mieć zapięte osoby siedzące z przodu, dla pasażerów z tyłu jest to opcjonalne. Jeżeli macie poniżej 21 lat wasz poziom alkoholu we krwi musi być zerowy. Jeżeli macie więcej lat możecie napić się tak na oko jednego drinka lub jedno piwo lub jeden kieliszek wódki.

Tak wygląda tymczasowe prawo jazdy które dostajecie od razu po zdaniu egzaminu. Przeważnie jest to “Class: G”, ja mam dopisane jeszcze M2 ponieważ to dotyczy motocykla. Na plastik czekamy do 90 dni.

Alkohol

Dokładniej mówiąc: W Ontario (jak i w całej Kanadzie) maksymalny poziom alkoholu we krwi dla kierowców z pełnym prawo jazdy kategorii G to 80 miligramów na 100 mililitrów krwi (0.08). Prowadzenie pojazdu z poziomem powyżej tego limitu to przestępstwo. Jeżeli przy zatrzymaniu wasz „BAC” wyniesie pomiędzy .05% and .08% co jest nazywane “warn range” otrzymacie mandat w wysokości $180 i na 3 dni wasze prawo jazdy zostanie zawieszone. Za drugim razem wasze prawo jazdy zostanie zawieszone na 7 dni a wy zostaniecie wysłani na przymusową edukację na temat jazdy pod wpływem (plus mandat $180). Za trzecim razem znów dostajecie mandat na $180, do tego wasze prawo jazdy zostaje zawieszone na 30 dni, a jako bonus dostajecie skierowanie na odwyk. Dodam jeszcze, że jeżeli nie ukończyliście 21 lat lub prowadzicie samochód w którym siedzą dzieci to bez względu na to ile lat macie prawo jazdy i jakiej kategorii wasz poziom alkoholu we krwi musi być zerowy! A tutaj możecie obliczyć wasz „BAC”.

Samochód

A tutaj was zaskoczę, bo egzamin na prawo jazdy w Ontario możecie zdawać swoim samochodem! Samochód musi być oczywiście w 100% sprawny – egzaminator będzie kazał wam włączyć silnik, potem zapalić światła skrętu (będzie sprawdzał z przodu i z tyłu), nacisnąć hamulec i klakson – wszystko oczywiście na parkingu, aby sprawdzić czy samochód jest gotowy aby wyjechać na ulicę. Nie potrzebujecie specjalnych samochodów od egzaminatorów, nie musi to być samochód z automatyczną skrzynią biegów (ponieważ większość ludzi takimi jeździ). Pick up truck, sedan, mini van, czy samochód sportowy – wybór należy do was. Wraz z samochodem musicie mieć ze sobą potwierdzenie rejestracji/własności pojazdu (oczywiście możecie zdawać samochodami zarejestrowanymi na rodziców czy znajomych) oraz ważne ubezpieczenie samochodowe. Działające pasy kierowcy i pasażera i możecie ruszać!

Na co zwracać uwagę?

Przede wszystkim martwy punkt (blind spot)! Musicie przy każdej zmianie pasa oglądać się za siebie. Koniecznie musicie, mówię wam. Poza tym wszystkie wasze odruchy (sprawdzanie lusterek, prędkości i martwego punktu) muszą być przesadzone, wyolbrzymione! Nie ruszajcie tylko oczami, ruszajcie całą głową i ciałem. Pokażcie instruktorowi, że na prawdę wszystko sprawdzacie. Poza tym nie jechać ani za wolno, ani za szybko. Najlepiej trzymać się limitu jaki jest na drodze, ale równocześnie jechać w miarę równo z innymi samochodami. Oczywiście wszystkie zmiany kierunków czy parkowanie musi być zasygnalizowane 3 sekundy przed wykonaniem. Jak wspominałam wcześniej trzymanie kierownicy na “za dziesięć druga” też jest ważne.

Koszt lekcji

Oficjalna książeczka do nauki kosztuje $16.00 i możecie ją kupić w każdej lokalizacji DriveTest Centre. Osobiście radziłabym wypożyczyć takie coś z biblioteki, ponieważ po egzaminie nie będzie wam już potrzebna. Koszt lekcji u instruktora to około $60 za 90 minut nauki i jazdy. Dużo osób decyduje się wykupić ostatnie jazdy w tym samym dniu kiedy odbywa się ich test praktyczny, aby po prostu trochę się rozgrzać. Przy tej opcji, dostajemy 90 minut jazdy plus samochód instruktora na egzamin, a koszt tej atrakcji to coś około $200.

Gdzie zapisać się na prawo jazdy?

Tutaj znajduje się lista lokalizacji test centres w Ontario. A na tej stronie możecie zabukować test praktyczny. Egzamin pisemny zdajemy bez kolejki, wystarczy przyjść do DriveTest centre i powiedzieć, że chce się zdawać egzamin na G1.

A co jeśli mam prawo jazdy z Polski?

Musicie wybrać się do jakiegoś urzędu: starostwo powiatowe, wydział komunikacji (?) – cokolwiek w waszym mieście lub okolicy co zajmuje się wydawaniem takowych dokumentów. Otóż potrzebujecie potwierdzenia, że wasze prawo jazdy jest autentyczne i kiedy było wydane (potwierdzenie kosztuje kilka złotych, ale niestety nie wiem ile). Dodam, że ten dokument nie może być starszy niż 6 miesięcy. Później ten papierek musicie przetłumaczyć u tłumacza przysięgłego w Kanadzie na język angielski (koszt około $50-$60). Aby wasze prawo jazdy zostało uznane do skrócenia waszej drogi do prawo jazdy w Ontario musicie posiadać je minimum 2 lata w Polsce. Czyli potrzebujecie tyle samo doświadczenia co osoba która zdawałaby pisemny egzamin G1 w Kanadzie po czym po roku zrobiła G2, a po dwóch pełne G. Wasz egzamin jest skrócony: najpierw z papierkiem idziecie do centrum egzaminacyjnego, mówicie pani, że macie prawo jazdy z innego kraju i dajecie dokumenty. Chwilę później piszecie normalnie test pisemny na G1, jak już zdacie dostajecie papierek z potwierdzeniem, że test zdany. I w sumie na drugi dzień możecie iść zdawać egzamin na pełne prawo jazdy kategorii G. Ale nie cieszcie się, na wolny termin w porze letniej czeka się około 4-6 tygodni. No ale tak czy siak omijacie całe stopniowanie i czekanie rok po roku. No i przy okazji oszczędzacie trochę $ na pośrednie egzaminy, choć w sumie nie wiem czy cena od tłumacza wam tego nie zrównoważy, więc jeżeli wam się nie spieszy i nie spodziewacie się tego, że w najbliższym czasie kupicie samochód to nie wiem czy jest sens się bawić. Poza tym macie tylko jedną szansę aby zdać na G (w tym przypadku polecam wam wziąć lekcje u instruktora i może zdawać egzamin trochę dalej od miasta). Więc jeżeli wam się nie uda wszystkie załatwianie idzie się… i musicie wszystko zdawać od nowa, tym razem na G2 (możecie zdawać po 10 dniach od nieudanego egzaminu). Więcej na temat „Licence Exchanges” poczytacie tutaj.

Zagadnienia

Emergency stop – awaryjne zatrzymanie samochodu
Roadside stop – zatrzymanie samochodu przy krawężniku (zatrzymanie, nie zaparkowanie)
Parallel parking – parkowanie równoległe do krawężnika
Three point turn – zawracanie na trzy
U-turn – manewr zawracania
Turn signals/blinkers/indicators – kierunkowskazy
Blind Spot – martwy punkt
4-ways/hazard lights – światła awaryjne
Taka mała ciekawostka na koniec: Prawo jazdy w Kanadzie jest traktowane jako dokument tożsamości – coś jak dowód osobisty w Polsce. Za każdym razem jak Kanadyjczyk zostanie zapytany o „ID” od razu wyciąga prawko. Chyba dopiero ze dwa lata temu została wprowadzona karta (Ontario Photo Card) którą mogą posiadać osoby które jakimś cudem nie mają prawo jazdy, a chcą mieć jakieś ID.
Poza tym po ukończeniu 80 roku życia musicie odnowić swoje prawo jazdy. Nie będę zagłębiać się w ten temat, ponieważ myślę, że nie mam czytelników w tym wieku i w tej sytuacji. Ale jeżeli ktoś chce poczytać na ten temat odsyłam tutaj.